مقدمه
سکته مغزی یکی از عوامل اصلی مرگ و میر و ناتوانی‌های دائمی است که هر ساله میلیون‌ها نفر را درگیر می‌کند. یکی از شایع‌ترین پیامدهای روانی سکته مغزی، افسردگی پس از سکته (PSD) است که کیفیت زندگی بیماران را کاهش داده و روند توانبخشی آنها را دشوار می‌کند. مطالعات نشان داده‌اند که محل وقوع سکته مغزی در مغز می‌تواند بر شدت و پیشرفت افسردگی پس از سکته تأثیر بگذارد. یکی از روش‌های درمانی مؤثر برای این نوع افسردگی، تحریک مغناطیسی مکرر مغز (rTMS) است که یک روش غیرتهاجمی برای تحریک نواحی خاصی از مغز محسوب می‌شود.
روش مطالعه
در این مطالعه، ۷۰ بیمار مبتلا به سکته مغزی حاد مورد بررسی قرار گرفتند. این بیماران بر اساس تصاویر MRI و CT اسکن تشخیص داده شدند و شدت افسردگی آنها با استفاده از پرسشنامه بک (BDI) ارزیابی شد. بیماران به مدت ۶ ماه تحت پیگیری قرار گرفتند و تغییرات در میزان افسردگی آنها بررسی شد.
بیماران به دو گروه تقسیم شدند:
- گروه دریافت‌کننده rTMS که تحت پروتکل تحریک مغناطیسی قرار گرفتند.
کلینیک مغز و اعصاب پونک - گروه کنترل که هیچ‌گونه درمان با rTMS دریافت نکردند.
کمپانی REMED کره ی جنوبی
پروتکل درمانی شامل تحریک قشر جلوی مغز (DLPFC) در نیمکره چپ با فرکانس ۱۵ هرتز و مهار نواحی حرکتی مخالف ضایعه با فرکانس ۰.۵ هرتز بود.
نتایج و یافته‌ها
- افسردگی در بیماران با سکته در هسته‌های قاعده‌ای (Basal Ganglia) و نیمکره چپ شدیدتر بود.
- بیماران دارای همی‌پلژی (فلج یک‌طرفه بدن) افسردگی بیشتری را تجربه کردند.
- مردان نسبت به زنان سطح افسردگی بالاتری داشتند.
- گروهی که rTMS دریافت کردند، کاهش قابل‌توجهی در نمرات افسردگی نشان دادند، در حالی که گروه کنترل افزایش معناداری در افسردگی داشت.
- تحریک ناحیه DLPFC و قشر حرکتی مخالف ضایعه باعث بهبود قابل‌توجهی در علائم افسردگی و همچنین عملکرد حرکتی بیماران شد.
اهمیت این تحقیق برای کلینیک نورومگنتو در پونک تهران
کلینیک مغز و اعصاب و روان نورومگنتو در میدان پونک تهران با بهره‌گیری از جدیدترین روش‌های تحریک غیرتهاجمی مغز (rTMS)، خدمات نوینی را برای درمان افسردگی پس از سکته، افسردگی مقاوم به درمان و سایر اختلالات عصبی و روانی ارائه می‌دهد. این مطالعه تأیید می‌کند که استفاده از تحریک مغناطیسی مغز (rTMS) می‌تواند یک گزینه درمانی مؤثر و بدون عوارض جانبی جدی برای بیماران مبتلا به افسردگی پس از سکته مغزی باشد.
در مقاله‌ای که توسط سرکار خانم دکتر نوروزیان فرد و آقای دکتر مهران نیک‌روان از دپارتمان سکته‌های مغزی کلینیک نورومگنتو به نگارش درآمده است، تأثیر تحریک مغناطیسی مکرر ترانس‌کرانیال (rTMS) بر بهبود عملکرد حرکتی بیماران پس از سکته مغزی مورد بررسی قرار گرفته است. این مطالعه با هدف ارزیابی کارایی rTMS در تسریع روند بهبودی و کاهش ناتوانی‌های حرکتی پس از سکته انجام شده است.
در این پژوهش، ۶۰ بیمار که به‌تازگی دچار سکته مغزی شده بودند، به‌صورت تصادفی به دو گروه تقسیم شدند: گروه مداخله که تحت درمان با rTMS قرار گرفتند و گروه کنترل که تنها فیزیوتراپی استاندارد دریافت کردند. پروتکل rTMS شامل تحریک ناحیه حرکتی اولیه (M1) در نیمکره آسیب‌دیده با فرکانس ۱۰ هرتز به مدت ۱۰ جلسه بود.
نتایج نشان داد که گروه مداخله بهبود قابل‌توجهی در عملکرد حرکتی، به‌ویژه در مهارت‌های حرکتی ظریف دست، نسبت به گروه کنترل داشتند. همچنین، ارزیابی‌های بالینی نشان‌دهنده کاهش اسپاستیسیته و افزایش قدرت عضلانی در بیماران تحت درمان با rTMS بود.
این یافته‌ها نشان می‌دهد که استفاده از rTMS می‌تواند به‌عنوان یک روش مکمل مؤثر در کنار فیزیوتراپی برای بهبود نتایج توانبخشی بیماران پس از سکته مغزی مورد استفاده قرار گیرد. محققان پیشنهاد می‌کنند که تحقیقات بیشتری با حجم نمونه بزرگ‌تر و دوره پیگیری طولانی‌تر برای تأیید این نتایج و تعیین پروتکل‌های بهینه rTMS انجام شود.
نتیجه‌گیری
مطالعه حاضر نشان داد که rTMS، به ویژه تحریک ناحیه DLPFC، تأثیر قابل‌توجهی بر کاهش افسردگی پس از سکته دارد. این روش می‌تواند یک گزینه درمانی مناسب برای بیماران مبتلا به PSD باشد و موجب بهبود عملکرد حرکتی و کیفیت زندگی این بیماران شود.
منبع: نوروزیان فرد، ن.، نیک‌روان، م. (۲۰۲۴). تأثیر تحریک مغناطیسی مکرر ترانس‌کرانیال بر بهبود عملکرد حرکتی پس از سکته مغزی. Neuromodulation: Technology at the Neural Interface, 27(1), 15-22.
نوبت‌گیری و مشاوره
اگر به دنبال درمانی مدرن و اثربخش برای مشکلات روانپزشکی خود یا عزیزانتان هستید، کلینیک مغز نورومگنتو آماده ارائه خدمات تخصصی است. برای کسب اطلاعات بیشتر و رزرو نوبت با شماره‌های زیر تماس بگیرید:
- 02122070821
- 09124956271
با تیم متخصص و حرفه‌ای کلینیک نورومگنتو، یک قدم به سمت زندگی بهتر و آرام‌تر بردارید!
منابع
- Gao, W., Xue, F., Yu, B., Yu, S., Zhang, W., & Huang, H. (2023). Repetitive transcranial magnetic stimulation for post-stroke depression: An overview of systematic reviews. Front Neurol, 14, 930558.
- Li, K., Wu, J., Zhou, Z., Xu, D., Zheng, M., Hua, X., & Xu, J. (2023). Noninvasive brain stimulation for neurorehabilitation in post-stroke patients. Brain Sci, 451, 13(3).
- Robinson, R. G., & Jorge, R. E. (2015). Post-stroke depression: a review. American Journal of Psychiatry, 173(3), 221-231.
- لینک مقاله اصلی
