کاربردهای بالینی و انتخاب بیماران برای درمان با دستگاه rTMS
کلمات کلیدی: درمان افسردگی، rTMS، تحریک مغناطیسی مکرر ترانس‌کرانیال، افسردگی مقاوم به درمان، افسردگی تک‌قطبی، افسردگی دوقطبی، افسردگی سالمندان، افسردگی نوجوانان، rTMS در بارداری و شیردهی
مقدمه
تحریک مغناطیسی مکرر ترانس‌کرانیال (rTMS) یکی از روش‌های غیرتهاجمی و مؤثر در درمان افسردگی است که در مواردی که بیمار به داروهای ضدافسردگی پاسخ نداده است، گزینه‌ای ارزشمند محسوب می‌شود. در این مقاله، به کاربردهای بالینی این روش و انتخاب بیماران مناسب برای rTMS می‌پردازیم.
1. مراحل بیماری افسردگی و مراجعه بیمار برای درمان با rTMS
بیماران مبتلا به افسردگی در مراحل مختلفی از بیماری به درمانگاه مراجعه می‌کنند. برخی در مراحل اولیه پاسخ مناسبی به داروهای ضدافسردگی می‌دهند، اما در مواردی که علائم افسردگی مقاوم به درمان دارویی باشد، احتمال اثربخشی rTMS بیشتر خواهد بود (Lisanby et al., 2009). تحقیقات نشان می‌دهد که هرچه بیمار به تعداد بیشتری از داروهای ضدافسردگی پاسخ نداده باشد، احتمال موفقیت rTMS نیز افزایش می‌یابد (O’Reardon et al., 2007).
2. درمان افسردگی تک‌قطبی و دوقطبی با rTMS
rTMS در درمان افسردگی تک‌قطبی تأثیر قابل‌توجهی دارد و به‌عنوان یکی از درمان‌های استاندارد در بیمارانی که به دارو مقاوم هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. در بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی، rTMS می‌تواند به بهبود علائم افسردگی کمک کند، اما درمانگران باید با دقت بالایی مراقب بروز حالت شیدایی (مانیا) باشند (Dell’Osso et al., 2009). گرچه احتمال ایجاد مانیا پایین گزارش شده است، اما استفاده از پروتکل‌های درمانی مناسب در بیماران دوقطبی ضروری است.
3. rTMS در درمان افسردگی سالمندان
افسردگی در سالمندان به‌دلیل تغییرات فیزیولوژیکی و عصبی معمولاً پیچیده‌تر است. مطالعات نشان داده‌اند که rTMS در سالمندان نیز اثربخش است و هیچ مدرکی مبنی بر کاهش کارایی این روش در این گروه سنی وجود ندارد (Mosimann et al., 2004). به همین دلیل، rTMS می‌تواند یک گزینه درمانی ارزشمند برای افراد مسن مبتلا به افسردگی باشد.
4. افسردگی در نوجوانان و تأثیر rTMS
مطالعات بالینی روی بیش از 1000 نوجوان زیر 18 سال که تحت درمان با rTMS قرار گرفته‌اند، نشان داده‌اند که این روش علاوه بر اثربخشی قابل‌توجه، هیچ گزارشی از بروز تشنج در این گروه نداشته است (Wall et al., 2016). این یافته‌ها نشان می‌دهند که rTMS می‌تواند به‌عنوان یک روش ایمن و مؤثر برای درمان افسردگی در نوجوانان مورد استفاده قرار گیرد.
5. درمان افسردگی در دوران بارداری و شیردهی با rTMS
یکی از دغدغه‌های مهم در درمان افسردگی، تأثیرات احتمالی روش‌های درمانی بر جنین و نوزاد است. اگرچه بعید است که جنین مستقیماً تحت تأثیر میدان‌های مغناطیسی rTMS قرار بگیرد، اما تأثیرات هورمونی ناشی از این روش ممکن است پیامدهایی داشته باشد (Kim et al., 2011). بنابراین، درمانگران باید مزایا و معایب این روش را در دوران بارداری و شیردهی با دقت ارزیابی کنند.
نتیجه‌گیری
rTMS به‌عنوان یک روش غیرتهاجمی، ایمن و مؤثر در درمان افسردگی مقاوم به درمان دارویی، در گروه‌های مختلف بیماران از جمله افراد مبتلا به افسردگی تک‌قطبی، دوقطبی، سالمندان، نوجوانان و زنان باردار و شیرده کاربرد دارد. با توجه به تحقیقات گسترده انجام شده، می‌توان گفت که این روش به‌عنوان یک گزینه درمانی ارزشمند در درمان افسردگی مطرح است.
منابع:
- Lisanby, S. H. (2009). Electroconvulsive therapy versus repetitive transcranial magnetic stimulation for major depression: a review of efficacy and tolerability. The Journal of clinical psychiatry.
- O’Reardon, J. P., et al. (2007). Efficacy and safety of transcranial magnetic stimulation in the acute treatment of major depression: a multisite randomized controlled trial. Biological psychiatry.
- Dell’Osso, B., et al. (2009). Transcranial magnetic stimulation in treatment-resistant bipolar depression: a randomized, sham-controlled trial. Journal of affective disorders.
- Mosimann, U. P., et al. (2004). Repetitive transcranial magnetic stimulation: a putative non-invasive treatment for depression in elderly patients. Psychopharmacology.
- Wall, C. A., et al. (2016). Adjunctive use of repetitive transcranial magnetic stimulation in adolescent depression. Journal of child and adolescent psychopharmacology.
- Kim, D. R., et al. (2011). Repetitive transcranial magnetic stimulation (rTMS) for treatment of major depressive disorder during pregnancy: a review. Archives of women’s mental health.
