الکتروشوک درمانی (ECT) و تحریک مغناطیسی مکرر مغز (rTMS) هر دو روش‌هایی برای درمان افسردگی و سایر اختلالات روانی هستند، اما تفاوت‌های عمده‌ای در نحوه عملکرد، عوارض جانبی، و نوع بیمارانی که به آن‌ها پاسخ می‌دهند، دارند:
1. روش اعمال تحریک
- ECT: در این روش، با ایجاد یک جریان الکتریکی مستقیم از طریق الکترودها روی سر بیمار، یک تشنج کنترل‌شده در مغز ایجاد می‌شود. این تشنج می‌تواند به تغییرات شیمیایی و الکتریکی در مغز منجر شود که به کاهش علائم افسردگی کمک می‌کند.
- TMS: در TMS از میدان‌های مغناطیسی قوی استفاده می‌شود که به صورت غیرمستقیم جریان الکتریکی کوچکی در نواحی خاصی از مغز ایجاد می‌کند. این تحریک مغناطیسی باعث می‌شود که عملکرد نواحی مغزی مرتبط با افسردگی تغییر کند، بدون این که تشنج یا تغییرات شدید الکتریکی ایجاد شود.
2. نیاز به بیهوشی
- ECT: به دلیل این که روش ECT تشنج ایجاد می‌کند، بیمار باید تحت بیهوشی عمومی و شل‌کننده عضلانی قرار گیرد تا از بروز آسیب جلوگیری شود.
- TMS: نیازی به بیهوشی یا آرام‌بخش نیست و بیمار می‌تواند بلافاصله پس از جلسه درمان به کارهای روزمره بازگردد.
3. عوارض جانبی 
- ECT: از عوارض شایع ECT می‌توان به از دست دادن حافظه کوتاه‌مدت و سردرد اشاره کرد. همچنین، بعضی بیماران ممکن است تا مدت‌ها پس از درمان، مشکلات حافظه داشته باشند.
- TMS: عوارض جانبی TMS خفیف‌تر هستند و شامل سردرد خفیف، ناراحتی خفیف در پوست سر و در موارد نادر تشنج می‌شود. این روش عموماً به دلیل عوارض جانبی کمتر، گزینه‌ای ایمن‌تر برای بیمارانی است که از ECT هراس دارند.
4. اثربخشی و موارد استفاده
- ECT: برای درمان موارد شدید افسردگی که به دارو و روان‌درمانی پاسخ نداده‌اند، استفاده می‌شود و اثربخشی بالایی دارد. این روش اغلب برای بیماران با افسردگی مقاوم به درمان و شرایط حاد مانند ایده‌های خودکشی فوری توصیه می‌شود.
- TMS: به ویژه در موارد افسردگی متوسط تا مقاوم به درمان کاربرد دارد. اثربخشی TMS در مقایسه با ECT کمتر است، اما به دلیل عوارض جانبی کمتر و عدم نیاز به بیهوشی، برای بیمارانی که به بیهوشی حساسیت دارند یا نمی‌خواهند از ECT استفاده کنند، توصیه می‌شود.
5. طول دوره درمان
- ECT: معمولاً در یک دوره کوتاه‌مدت از چند هفته (به طور معمول ۶ تا ۱۲ جلسه) انجام می‌شود و اثربخشی سریع‌تری دارد.
- TMS: دوره درمان TMS طولانی‌تر است و اغلب به صورت ۵ جلسه در هفته برای ۴ تا ۶ هفته انجام می‌شود.
6. مکانیزم اثر 
- ECT: مکانیزم اثر دقیق ECT هنوز به‌طور کامل درک نشده است، اما فرض می‌شود که تغییرات شیمیایی و الکتریکی ناشی از تشنج در مغز می‌تواند به تنظیم مجدد فعالیت‌های مغزی منجر شود.
- TMS: TMS به صورت غیرمستقیم نواحی مغزی را تحریک می‌کند و می‌تواند با تغییر فعالیت نورون‌ها، تنظیم فعالیت در نواحی مرتبط با افسردگی را تسهیل کند.
به طور کلی، ECT برای بیمارانی که نیاز به درمان فوری دارند و سایر روش‌ها مؤثر نبوده‌اند، مناسب‌تر است. در حالی که TMS برای بیماران مبتلا به افسردگی مقاوم که خواهان روشی با عوارض کمتر هستند و نیازی به درمان فوری ندارند، گزینه بهتری محسوب می‌شود.
بیشتر بخوانید:
