دستگاههای rTMS (تحریک مغناطیسی ترانسکرانیال تکراری) با توجه به ویژگیهای فنی مختلفی مانند فرکانس، شدت میدان مغناطیسی، شکل کویل، عمق نفوذ میدان در زیر جمجمه، و شکل موج خروجی متفاوت هستند. فرکانس دستگاهها میتواند از 1 هرتز تا صد هرتز متغیر باشد که به نوع کاربرد بالینی بستگی دارد؛ بهعنوان مثال، فرکانسهای پایینتر برای کاهش فعالیت نورونی و فرکانسهای بالاتر برای تحریک آن استفاده میشوند. شدت میدان مغناطیسی نیز معمولاً بین 0.1 تا 3 تسلا است که تعیین میکند تا چه عمقی میدان مغناطیسی به بافت مغز نفوذ میکند. شکل کویل دستگاه نیز عامل مهمی است؛
عمق نفوذ دستگاه TMS
کویلهای دایرهای، هشتشکل (figure-of-eight) و حلقوی هرکدام عمق و محدوده تحریک متفاوتی در زیر جمجمه دارند. شکل موج خروجی دستگاهها میتواند به صورت موج مونو فازیک و بایفازیک باشد که هر کدام ویژگیهای خاص خود را در تحریک نورونها دارد. برخی دستگاهها نیز به قابلیت اجرای مود تتا برست (TBS) مجهز هستند که شامل پالسهای سریع در بستههای تکراری بوده و روشی کارآمدتر برای تحریک مغزی محسوب میشود.
rTMS و درمان بیماری های مغز و اعصاب
سیستم خنک کننده TMS
یکی از تفاوتهای مهم دستگاههای rTMS، نوع سیستم خنککننده ترنسدیوسر یا کویل است که تأثیر زیادی بر عملکرد و دوام دستگاه دارد. سیستمهای خنککننده معمولاً به سه روش انجام میشوند: خنکسازی با روغن، مایع (لیکوئید) و فن. در این میان، سیستم خنککننده روغنی بهعنوان بهترین و کارآمدترین روش شناخته میشود. در این سیستم، کویلها در معرض روغنهای خنککننده قرار میگیرند که توانایی جذب و دفع حرارت بالاتری نسبت به سیستمهای مایع و فن دارند. این نوع سیستم، به دلیل پایداری حرارتی و قابلیت حفظ دمای پایین در مدتزمان طولانی، نهتنها عمر مفید کویلها را افزایش میدهد بلکه امکان اجرای تحریکهای مکرر و مداوم بدون افت عملکرد را فراهم میکند.
بیشتر بخوانید: درمان افسردگی با rTMS
دستگاههای TMS موجود در کلینیکهای ایران از نظر ویژگیهای فنی مختلفی مورد بررسی قرار میگیرند.
1- فرکانس دستگاهها:
دستگاههایی با توان بالاتر از 1.5 تسلا معمولاً قادر به پشتیبانی از فرکانسهای بین 1 تا 30 هرتز هستند. برخی دستگاههای پیشرفتهتر، مانند TAMAS و ALTMS از کمپانی REMED کره جنوبی، فرکانسهای بالاتر از 30 هرتز تا 100 هرتز را نیز پشتیبانی میکنند. این دستگاهها که در کلینیکهای تخصصی مغز و اعصاب، از جمله نورومگنتو و کلینیک مغز و اعصاب و روان میدان پونک بهکار گرفته میشوند، دارای تأییدیه FDA هستند و در درمانهای پیشرفته کاربرد گستردهای دارند.
دستگاه TMS کمپانی REMED
بیشتر بخوانید:متخصص اعصاب خوب – درمان افسردگی شدید
2- شدت میدان مغناطیسی:
شدت میدان مغناطیسی دستگاههای TMS معمولاً بین 1 تا 2 تسلا است که تعیینکننده عمق و شدت تحریک نورونی در زیر جمجمه میباشد. دستگاههای کمپانی REMED، بهویژه مدلهای TAMAS و ALTMS، از شدت میدان بالایی (3 تسلا) برخوردار هستند که امکان نفوذ به عمق بیشتری از بافت مغز را فراهم میکنند و در نتیجه اثربخشی بیشتری در درمان دارند.
عملکرد تی ام اس
3- شکل کویل:
شکل کویل در دستگاههای TMS یکی از عوامل مهم در تعیین ناحیه و عمق تحریک است. دستگاههای مورد استفاده در کلینیکهای معتبری مانند نورومگنتو در ایران که با دستگاه های کمپانی REMED کره ی جنوبی تجهیز شده اند از کویلهای هشتشکل (figure-of-eight) بهره میبرند که دقت بالاتری در تمرکز میدان مغناطیسی و نفوذ عمقی دارند. این کویلها به طور خاص در درمانهای هدفمند نورونی بسیار موثر هستند.
درمان افسردگی بدون دارو با rTMS
4- عمق نفوذ میدان مغناطیسی در زیر جمجمه:
عمق نفوذ میدان مغناطیسی به شدت و شکل کویل بستگی دارد. دستگاههای REMED قادرند تا 2 الی 3 سانتیمتر در عمق بافت مغز نفوذ کنند که این ویژگی به درمان نواحی خاص و عمیقتر مغز کمک میکند. این ویژگی بهویژه در درمان بیماریهایی مانند افسردگی شدید یا بیماریهای عصبی دیگر، اهمیت زیادی دارد.
بهترین کلینیک آر تی ام اس تهران
5- شکل موج خروجی:
شکل موج خروجی دستگاههای TMS میتواند به صورت مونو فیزیک و بای فیزیک باشد. دستگاههای کمپانی REMED، با ارائه شکل موجهای خاص، پایداری بیشتری در تحریک دارند و قادرند با کارایی بیشتری پالسهای مغناطیسی را به مغز ارسال کنند. این دستگاهها همچنین از قابلیت اجرای تتا برست استیمولیشن (TBS) برخوردار هستند که با ارسال پالسهای سریع و متوالی، یک روش نوین و موثر برای تحریک مغزی ارائه میدهند.
تفاوت انواع شکل موج های تتابرست در TMS
این تفاوتها دستگاههای REMED را در کلینیک مغز و اعصاب نورومگنتو در غرب تهران در میدان پونک را به یکی از پیشرفتهترین گزینهها برای درمانهای TMS تبدیل کرده است.