پروتکل‌های تحریک مغناطیسی مکرر مغز (rTMS) برای اختلالات مصرف مواد که مورد تاِئید مقالات و یافته های کلینیکی مراکز معتبر ترک اعتیاد که از روش rTMS برای اختلالات مصرف مواد استفاده می کنند در این مقاله جمع بندی شده اند. محققان روش rTMS را به عنوان یک روش نویدبخش در نورومدولاسیون برای درمان اختلالات مصرف مواد معرفی کردند. این روش با کاهش ولع مصرف، بهبود کنترل تکانه‌ها و تعدیل مدارهای مغزی مرتبط با اعتیاد، تأثیر مثبتی دارد (Zironi et al., 2023).
1️⃣ پروتکل عمومی rTMS برای درمان اعتیاد
تحریک قشر خلفی-جانبی پیش‌پیشانی چپ (DLPFC) به بهبود تصمیم‌گیری و کنترل تکانه‌ها کمک می‌کند. اعمال rTMS با فرکانس بالا (10 یا 20 هرتز) نتایج مؤثری به همراه دارد:
- هدف: DLPFC چپ
- فرکانس: 10–20 هرتز
- شدت: 100-120٪ آستانه حرکتی در حالت استراحت (RMT)
- تعداد پالس‌ها: 2000–3000
- مدت زمان: 5 جلسه در هفته به مدت 2 تا 4 هفته
این پروتکل ولع مصرف و خطر بازگشت به مصرف را کاهش می‌دهد (Spagnolo & Goldman, 2017).
بیشتر بخوانید: کاهش خطر بازگشت به مصرف گل با rTMS – درمان افسردگی و اضطراب پس از ترک اعتیاد با rTMS
2️⃣ پروتکل‌های ویژه برای اعتیادهای مختلف
🔹 اعتیاد به نیکوتین:
تحریک DLPFC چپ (10 هرتز، 110-120٪ RMT، 2 هفته) ولع مصرف نیکوتین را کاهش داده و ترک سیگار را تسهیل می‌کند (Dinur-Klein et al., 2014).
- تأیید شده توسط FDA برای ترک سیگار (Trojak et al., 2022).
بیشتر بخوانید: کاهش مصرف گل با rTMS – تاییدیه FDA برای درمان اعتیاد به نیکوتین با rTMS
بیشتر بخوانید: درمان اختلال اعتیاد بدون دارو با rTMS
🔹 اختلال مصرف الکل (AUD):
تحریک DLPFC چپ یا قشر پره‌فرونتال میانی (mPFC) (10-20 هرتز، 100-120٪ RMT، 3 تا 4 هفته، 5 جلسه در هفته) ولع مصرف الکل را کاهش داده و کنترل شناختی را بهبود می‌بخشد (Mishra et al., 2020).
🔹 اعتیاد به کوکائین:
اعمال rTMS با فرکانس بالا بر DLPFC یا قشر پره‌فرونتال شکمی-میانی (10 هرتز، 100-120٪ RMT، 3 تا 4 هفته) ولع مصرف و نرخ بازگشت به مصرف را کاهش می‌دهد (Terraneo et al., 2016). تحریک iTBS نیز اثر درمانی را افزایش می‌دهد (Ma et al., 2019).
🔹 اختلال مصرف مواد افیونی (OUD):
تحریک DLPFC و mPFC (10 هرتز، 100-120٪ RMT، 3 تا 4 هفته) ولع مصرف و علائم ترک را کاهش می‌دهد (Zhang et al., 2022). محققان این روش را جایگزینی غیرتهاجمی برای متادون می‌دانند (Chen et al., 2019).
3️⃣ تحریک تتا برست (TBS) – جایگزین سریع‌تر
تحریک تتا برست (TBS) مزایای مشابه rTMS را در زمان کوتاه‌تری ارائه می‌دهد (Huang et al., 2005):
- 600 پالس در هر جلسه
- شدت 80-100٪ RMT
- زمان اجرا: فقط 3 دقیقه به جای 30 دقیقه
- مدت درمان: 2 تا 4 هفته
مطالعات نشان داد که TBS به اندازه rTMS استاندارد مؤثر است و زمان درمان را کاهش می‌دهد (Blumberger et al., 2018).
✅ نتیجه‌گیری
روش rTMS به عنوان یک تکنیک غیرتهاجمی برای کاهش ولع مصرف و پیشگیری از بازگشت به مصرف در اختلالات مصرف مواد شناخته شده است. انتخاب پروتکل مناسب بر اساس نوع اعتیاد و نیاز بیمار، کلید موفقیت درمان محسوب می‌شود.
