مزایای rTMS و پروتکل درمانی افسردگی

آنچه در این مقاله خواهی خواند:

1- مزایای rTMS

2- تی م اس یا آر تی ام اس چیست و درمان افسردگی با تی ام اس

3- مزایای rTMS در درمان افسردگی و درمان MDD

4- پروتکل‌های درمانی آر تی ام اس

5- روش های غیر دارویی درمان افسردگی با دستگاه (نورومدولاسیون)

6- درمان های دارویی افسردگی

7- درمان افسردگی شدید با روان‌درمانی

8- درمان افسردگی با ایجاد تغییرات در سبک زندگی

9- علائم افسردگی شدید و تفاوت های آن با افسردگی

10- پروتکل درمانی rTMS برای درمان افسردگی شدید و مقاوم به دارو

11- مراحل درمان افسردگی با rTMS

اولین کلینیک فوق تخصصی نورومدولاسیون و تحریک مغز، نورومگنتو

1- مزایای rTMS

1-1- غیرتهاجمی بودن:

rTMS نیازی به جراحی یا بیهوشی ندارد و بیمار می‌تواند بلافاصله پس از هر جلسه به فعالیت‌های روزمره خود بازگردد.

2-1- عوارض جانبی کم:

بیشتر بیماران تنها عوارض جانبی خفیفی مانند سردرد یا ناراحتی در ناحیه تحت درمان تجربه می‌کنند که معمولاً موقتی هستند.

3-1- موثر بودن برای افسردگی مقاوم به دارو:

مطالعات نشان داده‌اند که rTMS می‌تواند بهبود قابل توجهی در علائم افسردگی در بیمارانی که به داروهای ضدافسردگی پاسخ نداده‌اند، ایجاد کند.

2- rTMS چیست و چگونه افسردگی را درمان می کند؟

تحریک مغناطیسی ترانس‌کرانیال تکراری (rTMS) یک روش غیرتهاجمی است که با استفاده از میدان‌های مغناطیسی برای تحریک سلول‌های عصبی در مغز به کار می‌رود. این روش به ویژه در درمان افسردگی و انواع مختلف آن، از جمله افسردگی شدید و افسردگی مقاوم به دارو، موثر است.

1-2- rTMS چیست؟

در rTMS، یک دستگاه الکترومغناطیسی بر روی سر بیمار قرار می‌گیرد و پالس‌های مغناطیسی به مناطق خاصی از مغز ارسال می‌شود. این پالس‌ها باعث ایجاد جریان‌های الکتریکی کوچکی در مغز می‌شوند که می‌توانند فعالیت عصبی را تغییر دهند.

2-2- چگونه rTMS افسردگی را درمان می‌کند؟

افسردگی معمولاً با ناهنجاری‌هایی در فعالیت نورونی در بخش‌های خاصی از مغز همراه است. یکی از مناطق کلیدی در این زمینه، قشر پیش‌پیشانی دورسال جانبی (DLPFC) است. rTMS با تحریک این منطقه می‌تواند فعالیت نورونی را تعدیل کند و به بهبود علائم افسردگی کمک کند.

3-2- درمان افسردگی شدید با rTMS

درمان افسردگی شدید با rTMS مشابه با درمان افسردگی عمومی است. با این حال، پروتکل‌های درمانی ممکن است شامل جلسات بیشتری یا شدت بالاتری از تحریک باشد تا به نتایج مطلوب برسد.

4-2- درمان افسردگی مقاوم به دارو با rTMS

افسردگی مقاوم به دارو (TRD) به حالتی اطلاق می‌شود که بیمار به درمان‌های دارویی استاندارد پاسخ نمی‌دهد. rTMS به عنوان یک گزینه جایگزین موثر برای این بیماران مطرح شده است. مطالعات نشان داده‌اند که rTMS می‌تواند به طور قابل توجهی علائم افسردگی را در بیمارانی که به داروهای ضدافسردگی پاسخ نمی‌دهند، کاهش دهد.

 3- مزایای rTMS در درمان افسردگی و درمان MDD:

1-3- غیرتهاجمی بودن: نیازی به جراحی یا بیهوشی ندارد.

2-3- عوارض جانبی کمتر نسبت به شوک درمانی یا ECT: در مقایسه با TMS ،  ECT عوارض جانبی کمتری دارد.

3-3- موثر بودن: بسیاری از بیماران پس از چند جلسه درمان بهبود قابل توجهی در علائم افسردگی مشاهده می‌کنند.

4- پروتکل‌های درمانی rTMS:

پروتکل‌های درمانی معمولاً شامل جلسات روزانه به مدت 4 تا 6 هفته هستند. هر جلسه معمولاً 30 تا 40 دقیقه طول می‌کشد و بیمار می‌تواند بلافاصله پس از جلسه به فعالیت‌های روزانه خود بازگردد.

 نتیجه‌گیری :

rTMS یک روش موثر و امیدوارکننده برای درمان انواع افسردگی، به ویژه افسردگی مقاوم به دارو، است. این روش با تحریک مناطق خاصی از مغز می‌تواند به بهبود علائم افسردگی و افزایش کیفیت زندگی بیماران کمک کند.

 روش‌های درمانی برای درمان افسردگی مقاوم به دارو:

علاوه بر rTMS، چندین روش درمانی دیگر نیز برای افسردگی مقاوم به دارو وجود دارد:

5- نورومدولاسیون ها و روش های درمان افسردگی با دستگاه:

1-5- درمان افسردگی با الکتروشوک (ECT): این روش شامل اعمال جریان الکتریکی به مغز تحت بیهوشی عمومی است و برای موارد شدید افسردگی مقاوم به درمان استفاده می‌شود. اگرچه ECT می‌تواند بسیار موثر باشد، اما نیاز به بیهوشی و ممکن است عوارض جانبی مانند از دست دادن حافظه کوتاه مدت داشته باشد.

5- 2- تحریک الکتریکی مغز یا tDCS:

تحریک الکتریکی مستقیم ترانس‌کرانیال (tDCS) یک روش غیرتهاجمی برای درمان افسردگی است که با استفاده از جریان الکتریکی ضعیف به نواحی خاصی از مغز، فعالیت عصبی را تغییر می‌دهد. این روش به ویژه برای افرادی که به درمان‌های دارویی و روان‌درمانی پاسخ نداده‌اند، مفید است. در زیر توضیحات بیشتری در مورد tDCS و پروتکل‌های درمان افسردگی با این روش آمده است:

تحریک الکتریکی مستقیم ترانس‌کرانیال (tDCS):  tDCS شامل استفاده از جریان الکتریکی ضعیف (معمولاً 1 تا 2 میلی‌آمپر) است که از طریق الکترودهایی که روی پوست سر قرار می‌گیرند، به مغز ارسال می‌شود. این جریان الکتریکی می‌تواند فعالیت نورون‌ها را افزایش یا کاهش دهد، بسته به اینکه الکترود آنود (مثبت) یا کاتود (منفی) استفاده شود.

پروتکل‌های درمانی با tDCS: پروتکل‌های مختلفی برای tDCS وجود دارد که بسته به نیازهای خاص بیمار و شدت افسردگی تنظیم می‌شوند.

برخی از پروتکل‌های رایج عبارتند از:

 پروتکل استاندارد tDCS –

محل تحریک: ناحیه پیش‌پیشانی پشتی-جانبی چپ (DLPFC)

شدت جریان: 1-2 میلی‌آمپر – مدت هر جلسه: 20-30 دقیقه –

تعداد جلسات: 5 بار در هفته، به مدت 4-6 هفته

الکترودها: الکترود آنود بر روی ناحیه DLPFC چپ و الکترود کاتود بر روی ناحیه DLPFC راست یا روی ناحیه ایمنی (مانند بازو)

پروتکل‌های پیشرفته‌تر tDCS

دوپولاریته: استفاده از دو الکترود آنود و دو الکترود کاتود برای تحریک چندین ناحیه مغزی به طور همزمان.

پروتکل افزایش شدت: افزایش شدت جریان تا 2 میلی‌آمپر یا بیشتر برای مدت زمان کوتاه‌تر.

پروتکل ترکیبی: ترکیب tDCS با تکنیک‌های دیگر مانند روان‌درمانی یا تمرین‌های شناختی برای افزایش اثربخشی.

 مراحل درمان با tDCS:

1- ارزیابی اولیه: شامل معاینه روان‌پزشکی کامل و ارزیابی بالینی برای تعیین مناسب بودن tDCS

2- تنظیم الکترودها: قرار دادن الکترودها بر اساس پروتکل انتخابی و تنظیم شدت جریان.

3- جلسات درمانی: برگزاری جلسات منظم درمانی بر اساس پروتکل انتخابی.

4- ارزیابی پیگیری: پس از اتمام دوره درمان، ارزیابی‌های منظم برای بررسی اثربخشی درمان و نیاز به جلسات تقویتی.

 مزایا و عوارض جانبی

مزایا:

1- غیرتهاجمی بودن،

2- عدم نیاز به بیهوشی،

3- هزینه کمتر نسبت به برخی دیگر از روش‌های درمانی،

4- عوارض جانبی کمتر.

عوارض جانبی:

1- حساسیت یا سوزش خفیف در محل الکترودها،

2- سردرد،

3- خستگی،

4- در موارد نادر سرگیجه یا حالت تهوع.

 نتیجه‌گیری

tDCS یک روش امیدوارکننده برای درمان افسردگی شدید است که می‌تواند به عنوان یک درمان مکمل یا جایگزین برای افرادی که به درمان‌های مرسوم پاسخ نداده‌اند، مورد استفاده قرار گیرد. انتخاب پروتکل مناسب باید تحت نظارت پزشک متخصص صورت گیرد تا بیشترین اثربخشی و کمترین عوارض جانبی حاصل شود.

3-5- تحریک پالسی مغز یا TPS:

1-3-5 تحریک پالسی مغز:

4-5- لیزر کم توان:

لیزر کم توان (Low-Level Laser Therapy یا LLLT) یکی از روش‌های درمانی است که برای مشکلات مختلف پزشکی استفاده می‌شود. در سال‌های اخیر، تحقیقاتی در مورد استفاده از این روش برای درمان افسردگی نیز انجام شده است. تحقیقات اولیه نشان داده‌اند که لیزر کم توان ممکن است بتواند در بهبود علائم افسردگی موثر باشد. این روش با استفاده از تابش لیزر به نقاط خاصی از مغز که در تنظیم حالت روحی و خلقی دخیل هستند، کار می‌کند. مکانیسم دقیق این تاثیرات هنوز به طور کامل شناخته نشده است، اما فرضیه‌هایی وجود دارد که لیزر کم توان می‌تواند از طریق بهبود جریان خون، افزایش تولید ATP و تعدیل فعالیت نورون‌ها، به کاهش علائم افسردگی کمک کند. هرچند نتایج اولیه امیدوارکننده به نظر می‌رسند، اما تحقیقات بیشتری نیاز است تا اثربخشی و ایمنی این روش به طور کامل تایید شود. اگر شما یا یکی از عزیزانتان به افسردگی مبتلا هستید و به دنبال روش‌های درمانی جدید هستید، مهم است که با یک پزشک متخصص مشورت کنید و از انجام هرگونه درمان بدون نظارت پزشکی خودداری نمایید. آیا سوال دیگری در این زمینه دارید یا اطلاعات بیشتری می‌خواهید؟

با کارشناسان ما در تماس باشید:

5-5- تحریک عصب واگ (VNS): این روش شامل کاشت یک دستگاه کوچک در بدن است که به طور مداوم عصب واگ را تحریک می‌کند. VNS معمولاً برای بیمارانی که به روش‌های دیگر پاسخ نداده‌اند، استفاده می‌شود.

6- درمان‌های دارویی جدید:

در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهای ضدافسردگی جدیدتر یا ترکیبی از داروها را امتحان کند. داروهای مانند کتامین و اسپری‌های بینی کتامین می‌توانند برای برخی بیماران موثر باشند.

7- روان‌درمانی:

تکنیک‌های روان‌درمانی مانند درمان شناختی-رفتاری (CBT)، درمان بین فردی (IPT) و درمان‌های مبتنی بر ذهن‌آگاهی می‌توانند به تنهایی یا به همراه درمان‌های دارویی مفید باشند.

8- تغییرات در سبک زندگی:

ورزش منظم، رژیم غذایی سالم، خواب کافی و کاهش استرس نیز می‌توانند به بهبود علائم افسردگی کمک کنند.

9- علائم افسردگی:

افسردگی و افسردگی شدید (افسردگی ماژور) علائمی دارند که می‌توانند به طور قابل توجهی زندگی روزمره فرد را تحت تأثیر قرار دهند.

برخی از علائم افسردگی عبارتند از:

1. **احساس مداوم غم و اندوه**: احساس ناراحتی و ناامیدی که بیشتر روزها ادامه دارد.

2. **از دست دادن علاقه یا لذت**: عدم تمایل به انجام فعالیت‌هایی که قبلاً از آن‌ها لذت می‌بردید.

3. **تغییرات در وزن و اشتها**: کاهش یا افزایش وزن بدون دلیل مشخص.

4. **اختلالات خواب**: بی‌خوابی یا خواب بیش از حد.

5. **خستگی و کمبود انرژی**: احساس خستگی حتی پس از خواب کافی.

6. **احساس بی‌ارزشی یا گناه شدید**: خودانتقادگری و احساس گناه غیرمنطقی.

7. **مشکل در تمرکز**: عدم توانایی در تمرکز و تصمیم‌گیری.

8. **افکار مرگ یا خودکشی**: افکار مرتبط با مرگ یا تمایل به خودکشی.

 علائم افسردگی شدید:

علائم افسردگی شدید شامل تمامی علائم بالا می‌شود، اما شدت و مدت زمان این علائم بیشتر است.

برخی از علائم اضافی یا شدیدتر عبارتند از:

1. **از دست دادن عملکرد روزانه**: عدم توانایی در انجام وظایف روزانه مانند کار، مدرسه، یا وظایف خانگی.

2. **افکار شدید و مداوم خودکشی**: افکار مکرر خودکشی و برنامه‌ریزی برای انجام آن.

3. **احساس ناامیدی عمیق**: احساس شدید و مداوم ناامیدی که تغییر نمی‌کند.

4. **تغییرات شدید در رفتار و روان‌شناختی**: افزایش اضطراب، تحریک‌پذیری، یا حتی رفتارهای غیرمنطقی. اگر شما یا کسی که می‌شناسید این علائم را تجربه می‌کند، مهم است که به دنبال کمک حرفه‌ای باشید.

درمان‌های موثری مانند rTMS، مشاوره، دارودرمانی و تغییرات در سبک زندگی وجود دارند که می‌توانند کمک کنند.

**iTBS** **(Intermittent Theta Burst Stimulation)** .2

– **محل تحریک**: ناحیه DLPFC

– **شدت تحریک**: 80-120% آستانه حرکتی

– **فرکانس**: 50 هرتز (burst of 3 pulses at 50 Hz, repeated at 5 Hz)

– **مدت هر جلسه**: حدود 3 دقیقه

– **تعداد جلسات**: 5 بار در هفته، به مدت 4-6 هفته

3. **پروتکل HF-rTMS** **(High Frequency rTMS)**

– **محل تحریک**: ناحیه DLPFC چپ

– **شدت تحریک**: 120% آستانه حرکتی

– **فرکانس**: 15-20 هرتز

– **مدت هر جلسه**: 20-40 دقیقه

– **تعداد جلسات**: 5 بار در هفته، به مدت 4-6 هفته

4. **پروتکل LF-rTMS** **(Low Frequency rTMS)**

– **محل تحریک**: ناحیه DLPFC راست

– **شدت تحریک**: 120% آستانه حرکتی

– **فرکانس**: 1 هرتز – **مدت هر جلسه**: 20-40 دقیقه

– **تعداد جلسات**: 5 بار در هفته، به مدت 4-6 هفته

 5. **پروتکل H-coil** **(Deep TMS)**

– **محل تحریک**: ناحیه DLPFC با کویل‌های عمیق‌تر

– **شدت تحریک**: 120% آستانه حرکتی

– **فرکانس**: 18-20 هرتز

– **مدت هر جلسه**: 20-30 دقیقه

– **تعداد جلسات**: 5 بار در هفته، به مدت 4-6 هفته

11- مراحل درمان افسردگی با rTMS:

1. **ارزیابی اولیه TMS**: شامل معاینه روان‌پزشکی کامل و ارزیابی بالینی برای تعیین مناسب بودن.

2. **تنظیم آستانه حرکتی**: تعیین آستانه حرکتی بیمار با استفاده از تحریک عضلات دست یا انگشتان.

3. **جلسات درمانی**: بر اساس پروتکل انتخابی، جلسات منظم درمانی برگزار می‌شود.

4. **ارزیابی پیگیری**: پس از اتمام دوره درمان، ارزیابی‌های منظم برای بررسی اثربخشی درمان و نیاز به جلسات تقویتی.

 مزایا و عوارض جانبی rTMS

– **مزایای درمان افسردگی با rTMS**:

1- غیرتهاجمی بودن

2- بدون نیاز به بیهوشی

3- عوارض جانبی کمتر نسبت به داروها

 **عوارض جانبی ناشی از درمان با دستگاه rTMS**:

1- سردرد

2- ناراحتی در محل تحریک

3- در موارد نادر تشنج

انتخاب پروتکل مناسب بستگی به نیازهای خاص بیمار و توصیه‌های پزشک دارد.

 نتیجه‌گیری:

روش rTMS یک گزینه امیدوارکننده و غیرتهاجمی برای درمان افسردگی مقاوم به دارو است که به دلیل عوارض جانبی کم و نیاز نداشتن به بیهوشی یا جراحی، مورد توجه بسیاری از بیماران و پزشکان قرار گرفته است. با این حال، انتخاب بهترین روش درمانی باید با مشاوره و ارزیابی دقیق توسط متخصص روانپزشکی انجام شود.